Hersey Inancla baslar İnanç, gönülden bağlanma, kat'i kanaat, yakın. Belli bir
düşüncenin, dinin ya da felsefî ekolün prensipleri inanç esasları.
Dini hükümler iki kısına ayrılır; fer'î amelî olanlar ve aslı;
itikadi olanlar. İkinci kısım dini hükümler inanç esasları ile ilgilidir. Bu
grup dinî inanışları isimleri anlatan itikat sonraları bu inançların bütününe ad
olan akâid ile eş anlamlı kullanır olmuştur. Kelimenin manası üzerine kelâm ve
mantık ilmi çerçevesinde çeşitli ihtilaflar mevcuttur. Ancak bu ihtilaflar aslı
ilgilendiren meseleler değildir. Şu kadarının bilinmesi yeterlidir: itikat;
meşhur olan manası ile aklî kesin hükümdür. Bu hüküm aklî olması dolayısı ile
şüphe mahalli olabilir. Meşhur olmayan ikinci tarife göre; kesin veya tercih
edilen aklî bir hükümdür. ilme istinat eder, şüphe götürmez. Bu mana bazen
yakını bilgi ile de açıklanır (bk. Tehânevî, Keşşâf, II, 952).
İtikat terimi sonraki dönemlerde akâid ile eşanlamlı
kullanıldığı için bütün inanç sistemlerini ifade eder. Her ne kadar günümüzde
teorik çerçeve içerisinde disiplin hâline gelmiş mezhepleri anlatmak için
(özellikle kelâmî) mezheplere atfen kullanılmaktadır. Hakikatte itikat daha
geniş anlamları ihtiva eder. En geniş anlamıyla itikat; kişinin Allah, insan ve
kâinat hakkındaki tasavvur ve telakkilerini kapsayan, olaylara bakış tarzını
etkileyen düşüncedir. İslâm iman esasları bir müminin itikadı olduğu gibi
Marksizm ve hümanizm de kendi mensuplarının itikadıdır (bk. iman mad.)
İslâm'da kelâmî mezhepler Maturidilik, Eşarilik ve Selefilik
itikadı mezheplerdir (bk. Mezhep mad.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder